Saludo de ... አዲስ አበባ (Addis Abeba)!

Addis Abeba

		Kaart Ethiopie	Etappes

(*) NB:
Om het Amarnha [= Amhaars] script zichtbaar te maken moet je op je computer een `multi language editor` installeren

[Piassa]

Ik zit hier al weer 14 dagen in het `Piassa` (zonder het te weten, er is geen bord dat zegt: `Piazza`/ ፒያሳ/ of het moeten de menselijke vliegen/ parasieten zijn die je aanklampen, je nare dingen toeroepen als je ze negeert... Toch merk ik dat als je zelf rust uitstraalt, de communicatie aangaat, uitlegt dat het niet netjes is om iemand op straat zo toe te bleren dat dat heel wat scheelt ...)


Addis...

Piassa

Maar als je in Dakar, Conacry, Yaounde bent geweest is dit eigenlijk peanuts. De intocht in Addis was qua fietsen heel zwaar, vanaf አዋሳ /Awasa/ kwam ik door een enorm droog, woestijn`achtig gebied waarbij het de hele tijd stijgen, stijgen was. Onderweg in een sjitdorpje ben ik nog gestenigd, ik pikte het niet en met mijn stok zette ik de achtervolging in...

Natuurlijk was de snodaard ongrijpbaar, het zijn lafbekken die gelijk weg zijn. Aan de andere kant als ik zojuist een MBM (Mooie Blanke Man/ ኮንጆ ነጭ ወንድ /kondzjo ne`ch wend/) gestenigd zou hebben  zou ik ook niet wachten op een pak slaag..Ik weet wel dat de kans om zo`n rotzakje te grijpen 1 op de miljoen is, het is eigenlijk een welkome afwisseling van het fietsen.

Ik hobbel dan door dat dorp, kijk zo gemeen mogelijk uit mijn ogen, drink een fanta in een barretje dat op instorten staat, vriendelijk het aanbod afslaand om me bij drie homies te voegen die een soort vlees (/siga fir fir/) met hun handen uit de injera pulken en rook vervolgens een sigaretje onder een pica boom, onderwijl karren geladen met jerrycans + kinderen die `You! Where You Go?! naar me roepen gadeslaand.

... 20 km voor Addis (Akaki) hield ik het voor gezien, zo uitgeput was ik. Zelfs hier het ፋራንጂ /Farandzjie/ en het `YOU! YOU!`, maar minder frequent. Maar ook hier merkte ik dat sommigen in de war raakten bij de aanblik van een  ቲሩ ነጭ ወንድ / ti roe ne`ch wend / LBM = Leuke Blanke Man. Zo wordt ik IN een hotelletje (!) op een avond drie keer (!!) lastiggevallen: 1. de Guardien die in Amarinha tegen me begint te bleren, 2. de schoonmaakster die om 07.00 s`ochtends twee uur lang op mijn deur bonst en door mijn raam het gordijn opzij duwt en naar binnen gluurt, 3. de `manager` die om 06.00 op de deur slaat en in staccato plus hoge snelheid blert: `...your bicycle, CHECK! CHECK! CHECK! CHECK!.. your bicycle!! (ik had `em buiten staan).

Ik heb dan nog niet alle አምባ ደደብሰዎች / amiba dedeb(i)sewoch/ = dorpsidioten/ meegeteld die me debiel aanstaren, dezelfde debiele vragen stellen (YOU! From Where?) of me willen aanraken ... Als pleister op de wonde was daar de wedstrijd NL - Denemarken (0 - 1 snik) die ik tesamen met schreeuwende homies (geen vrouwen) bezag.

In አዲስ /Adis/ = nieuw/ probeer ik de missie uit (Bethel Catholique) maar er is niemand behalve de Guardien en dat op zondag!?. Ik zit nu in een imperiaal hotel, het Itegue Taitu, een koloniaal`achtig wat vervallen gebouw met wegkwijnende grandeur, houten balkons, dikke muren en verval alom ... Een heerlijke plek!.


Itegue Taitu hotel

Voor 140 harde Birr (= 8 USD = 5,33 Euro) heb ik een `double` (2 bedden, de prijs naar beneden praten lukte niet, de dame was vriendelijk doch bikkelhard. Dat is ook zoiets, als je hier iets wilt  wat niet mogelijk is luisteren ze in het algemeen geduldig, beleefd, belangstellend naar je oratie en als je uitgeleuterd bent herhalen ze precies hetzelfde als wat ze je vertelden voor je oratie. Alsof je in een grot praat die terug-echo`t).

Het olijke Amarinha gebler om 07.00 s`ochtends krijg je er hier gratis bij maar dat is eigenljk wel o.k.: een prima wekker en zo heb ik ook nog wat aan mijn dag.

[Administratieve randzaken]

... Heb je nu de stad al bekeken? ... Nauwelijks, gelijk moest ik naar de immigratie om mijn visum te verlengen dat al 2 dagen verlopen was. Antilliaanse toestanden: mensenmassa`s, wachten, papiertje invullen, wachten, naar loket 1, wachten, loket 2, wachten. Ik voelde me echt een soort Kafka, in een oerlelijk, verveloos ambtenarengebouw. Vervolgens tegen sluitingstijd krijg je te horen: `come back tomorrow!`.

De volgende dag ik (met een verlengd ethiopisch visum van een maand, allah- akhbarrr!) ging ik naar de Soedanese ambassade (het zuid-Soedan visum had ik er voor de zekerheid uitgepulkt). Het visum is geen probleem maar ... de goede man wil wel een Egypte visum zien/ zeker weten dat ik niet stiekum in zijn mooie woestijnland blijf (Echt, ze staan in de rij om dat land in te komen!), verwerkingstijd: 15 dagen (!). Zouden ze de papyrus nog moeten planten? 15 dagen om een stikkertje in je paspoort te plakken, Wahnsinn!.

Maar goed, zo`n gedwongen pauze is eigenlijk zo gek nog niet: goed uitrusten/ slapen, voetbal kijken, plus me verheugen op het vooruitzicht WEER de gang naar de Ethiopische immigratie te (moeten) maken. Moeten want ik heb dan nog maar 5 dagen, te weinig om de 1000 km naar Metema (de grens met Soedan ) te halen..

Door al die instanties af te lopen heb ik steeds een aardige city tour door Addis. Ik doe alles te voet en merk dat ik zodra ik enigszins buiten het centrum kom gelijk kinderen om me heen heb die me aanstaren, hun beetje Engels op me afvuren (YOU!) ... Sowieso kom ik weinig mensen tegen die iets meer kunnen dan een (zeer) basaal Engels. In een mengsel van Engels en Amarinha probeer ik dingen te vragen  (WAAR is een bicycle shop, WAAR is een fietsenmaker, WAAR is de missie, etc.).


... St. Giorghis kathedraal/ 

Ik merk dat ik zelf niet geduldig ben. Het frustreert me enorm dat ik geen eenvoudige conversatie kan voeren, iets kan vragen ...Ik ben fanatiek het Amarinha aan het studeren, ik probeer het script te begrijpen, schrijf elk woord op wat ik hoor. Ik moet vanaf nul een woordenschat opbouwen, net zoals het Spaans lang geleden. Ik betrap me erop dat ik zinnen opschrijf zoals: `I don`t care/ Why are you staring at me?/ Do you want to marry me?/ Leave me alone!/ You should respect elders!/ I don`t like you!/ Don`t speak to me!/ Go away!/ ... God bless you my black brother ... now go away!/ (je moet altijd positief blijven).

Het is behoorlijk negatief allemaal maar er zit ook een stukje eigen frustratie in, van het niet kunnen communiceren, het mentaal er door heen zitten (al merk ik dat ik door het gedwongen `niets doen` mentaal weer opknap).

[DERG]

Een eigenaardige stad dat Addis: op heuvels gebouwd, een enorme Allee (Churchill avenue) dat de stad van noord naar zuid doorsnijdt. Op mijn wandeling naar de immigratiedienst kom ik langs het DERG monument (niet D-W-E-R-G : =)), een soort obelisk met een enorme rode ster op de top met aan de voet een bronzen gedenkplaat die de heldendaden van de kameraden gedenkt, geheel in Soviet stijl. De DERG was een militair comite dat regeerde van 1975 tot 1987 en min of meer de macht overnam van keizer Haile Selassie (die in 1975 onder verdachte omstandigheden overleed).


churchill avenue

Het bewind van de DERG werd gekenmerkt door de enorme hongersnood van de jaren `80, oorlog tegen rebellen in het noorden en tienduizenden verdwijningen wat de oorzaak was dat vele Ethiopiers vertrokken en neerstreken over vrijwel de gehele westerse wereld aldus zorgend voor de eerste grote Ethiopische diaspora in de Ethiopische geschiedenis.



... het DERG monument/

Na de val van de Soviet Unie verloor Mengistu (de leider van de DERG) de steun van Rusland. Zijn dagen waren daarmee geteld: hijzelf plus zijn naaste familie ging in ballingschap in Kenya, Eritrea werd een nieuwe staat en Ethiopie een federale republiek langs etnische tribale lijnen met Meles Zenawi aan het hoofd. Hijzelf is defacto een dictator: alle oppositie is uitgeschakeld of monddood gemaakt al merk je in de straten, in het land niets van enige militaire repressie.

[Waterhuishouding]

Er zijn 70 miljoen ethiopiers (!), toch zijn hun steden naar verhouding klein: 2 miljoen wonen er in Addis terwijl in de tweede stad Awasa nauweljks een miljoen mensen wonen.

Water blijft een probleem: ongeveer 80 % van de bevolking leeft op het platteland en is afhankelijk van de regen (en dat anno 2012!). Zelfs als het regent, maar te laat, (hier begon het 2 maanden later dan normaal te regenen) komen de boeren in de problemen: gewassen zoals bananen, zoete aardappelen (die het goed doen in droge Sahelo gebieden) zijn door het uitblijven van de regen niet uitgekomen of kapot gegaan waardoor de boeren gedwongen waren hun zaaireserves op te eten. Absurd eigenlijk als je door groene gebieden komt waar een voedselprobleem is, waar kinderen uitgehongerd zijn... Temeer daar dit land enorme meren heeft, ideaal voor irrigatie zou je denken...

Op mijn weg naar Addis kwam ik door zeer droge gebieden waar kinderen, vrouwen water haalden met hun gele jerry cans uit modderige poelen zoals in Niger, Nigeria ...



het meer van Awasa/

Zelfs 30 km (!) van Awasa - dat toch gelegen is aan een enorm meer- zitten dorpen in de problemen. Boeren in de problemen krijgen 30 Birr (1,5 USD) voornamelijk betaald door buitenlandse NGO`s om te overleven al proberen regionale overheidinstanties het probleem te ontkennen omdat het toch een beetje als een schande wordt gezien of om te voorkomen dat mensen die best kunnen overleven toch voor die 30 Birr komen.

[La vie cotidienne]

Hier in Addis heb je weer ``La vie cotidienne``. Je ziet de prachtigste vrouwen, (propvolle) stadsbussen, enorme hotels, cafe`s, bars zoals in zuid Europa. Als ik wat buiten het centrum wandel waan ik me in het Caribisch gebied: mannen met dread locks, opgehangen was voor krot`achtige bouwels, straatverkopertjes... Een `Lion of Judah` herinnert erg aan Jamaica, de Rasta Fari`s al vraag ik me af of een Jamaicaanse Rasta Fari zich hier thuis zou voelen ...


Addis ...

Ik zie hoofddoekjes, donkere vrouwen met sluik haar, jeans, vrouwen die bier drinken, mobieltjes. Je zou hier in Rotterdam kunnen zijn al heb je hier ook straatkinderen, figuren die hun `collectivos` vol bleren, krot`achtige bouwsels op straat, vuiligheid en het ontbreken van parken (ik heb er nog geen gezien).


... The lion of Judah/

[de fiets]

Eegisteren haalde ik de pakken van mijn fiets en snapte gelijk waarom het fietsen zo zwaar was: voor de derde keer waren er drie spaken tegelijkertijd gebroken wat resulteerde in een enorme slag in het achterwiel (dat het wiel net niet volledig blokkeerde).

Enfin, ik heb zelf de nieuwe spaken erin gezet en geoefend met het `balancen` van het achterwiel (de slag eruit halen). Het is me aardig gelukt al zeg ik hetzelf. Ik heb het reservewiel (dat dikkere spaken heeft) erin gezet, het free wheel verwisseld (eindelijk gelukt) en ik ga zelf proberen de kogellagers van de trapas te vervangen. Als me DAT lukt ben ik echt een fiets mastah en ben autonoom voor wat betreft het repareren van de fiets! Zo leer je nog eens wat op zo`n trip haha.

Natuurlijk heb ik eerst een fietsenmaker gelokaliseerd waar ik heen kan gaan voor als ik iets verpruts :). Ik zie tegen de reparatie op (trappers loshameren, trapas verwijderen etc.) maar het is belangrijk dat ik iets dergelijks EERST zelf doe, leer. Straks in de Soedan desert is er ook geen reddende -islamitische- fietsen-engel, dan moet ik het OOK zelf kunnen!.

De regentijd is hier losgebarsten en hoe!. Ik ben volgens mij de enigste die nog op sandalen en in een korte broek rondloopt. Het is bewolkt, fris, ik loop dan ook in een jas rond. Wat dat betreft (het ontlopen van de regen) is deze gedwongen pauze ook niet gek :=)


... een prachtige vrouw met een Klingon`achtig kapsel! .../

[Begroeten]

Men begroet elkaar (zowel man-man als man-vrouw) door elkaar een hand te geven en de schouders tegen elkaar te bewegen. Met iets meer liefde omhelst men elkaar of beweegt men de hoofden tegen elkaar. Ik zie zelden dat men elkaar zoent. Je ziet veel liefde hier, mannen/ jongens die hand in hand lopen, maar dat zag ik ook in landen gelegen in de sahel/ tegen de woestijn aan zoals Marrokko, Mauritanie, Niger, Mali, Nigeria.


Ook in het cafe, tijdens het voetbal kijken zie ik mannen aan elkaar zitten. OF het zijn allemaal homo`s hier, OF het is iets wat uit de kindertijd dateert en is blijven hangen..

Vooral dat schouder-schouder vond ik in het begin nogal lachwekkend/ lijken alsof rappers uit het ghettooo elkaar begroeten. Maar nu ben ik er wel aan gewend haha..

[Amarinha]


En zo breng ik de dagen door: slapen tot 12.30 pm, ontbijten in een etablissement met een enorm hoog plafond (ትሪያኖን ካፌ /Trianon cafe/) alwaar ik begin met een እንቁላል ፍርፍር /In qoe la l fi r fi r/ scrambled eggs/. De rest van de dag schrijf ik woordjes op en probeer ik zinnen te bouwen. De zinsvolgorde in het Amarinha is totaal anders dan in het Nederlands of het Engels. Als je bijvoorbeeld zegt:

`Ik lees elke dag de krant`, dan is het in het Amarinha:
`Ik elke dag (de) krant lees`/ እኔ ሁልቀን ጋዜጣ አነባለሁ / Ine hoe l ke n ga ze ta a ne ba le hoe/

Nu snap ik door wat voor hel een `Habesha` die Nederlands moet/ wil leren moet gaan haha. Maar het verveelt niet, ik beschouw het አማርኛ / Amarinha / als een wiskundig probleem. Uren achtereen besteed ik om de taal, het script te doorgronden. Ik vergeet allesom me heeen, alleen spierpijn in mijn nek, armen herinnert me eraan dat ik te lang in dezelfde houding zit. Ik ben hongerig, niet naar voedsel maar naar woorden: de kleuren, de getallen, hoe bestel ik iets, hoe vraag ik iets simpels al de weg naar de plee...

Het geeft extra voldoening als ik woorden uit gesprekken pik die ik ken, of letters op straat herken al kan ik nog lang niet alles lezen, laat staan een eenvoudige conversatie voeren.

[Arabisch versus Amarinha]

Natuurlijk weet ik zeer weinig van beide talen maar tot nu toe vind ik het Amarinha een zeer logische eenduidige taal. Qua klank vind ik het zelfs veel op Nederlands lijken al hebben ze onze vreselijke `gu-gu-gu-gu` niet ( احمدولله Hamdoelilah`i!).

Natuurlijk kost het tijd om een vocabulaire op te bouwen, leren hoe je werkwoorden vervoegt, leren zinnen construeren in de juiste volgorde, een simpele conversatie voeren etc. maar dat geldt voor elke taal.

In het Amarinha heeft elke letter zeven unieke `subletters` behorende bij elke medeklinker. Bijvoorbeeld voor de letter `b` geldt:
በ /bae/, ቡ /boe/, ቢ /bie/, ባ /ba/, ቤ /be/, ብ /bi/, ቦ /bo/

Dit zijn onze medeklinkers a, e, i, o, u (oe) waarbij nog `i` en `e` (spreek uit als `uh`) komen. Het Amarinha heeft 34 lettertekens, keer zeven geeft 168 unieke verschillende letters (plus twintig letters van de vorm: `lwa`, `swa` etc.). In totaal dus 188 lettertekens om te leren. Dit lijkt veel maar ik merk dat ik na 10 (halve) dagen studeren (halve dagen, want ik wordt steeds maar niet voor 12.00 wakker, aarrchhhh) ik letters begin te herkennen en zelfs (simpele) teksten op straat kan lezen.

Dat kan door mijn goddelijk brein komen of liggen aan het feit dat het አማርኛ /Amarinha/ een eenduidig, logisch alfabet heeft (ik houd het op het laatste :=)).

In het Arabisch worden de medeklinkers zelfs weggelaten. Buitengewoon onaangenaam ale je als niet-Islamiet de taal wil leren. Bovendien zijn woorden in het Arabisch op meerdere woorden te interpreteren (al helpt de context natuurlijk ook wel mee). Een voorbeeld:

Het woord  مدرسة /a-s-r-d-m/ (lees van rechts naar links) kan gelezen worden als:
- ma dra sa         =  school
- moe de rie soe  =  leraar

In het Amarinha krijg je voor dit voorbeeld het volgende,
- ma dra sa         =  ማድራሳ
- moe de rie soe  = ሙደሪሱ

Geen speld tussen te krijgen, eenduidiger kan het niet!. (Ik snap alleen niet waarom in het Amarinha twee verschillende tekens voor de letter `s` zijn, maar ja, je kan niet alles snappen).


... een Johannes de Doper`achtig figuur met op de achtergrond Menelek II, de stichter van Addis .../

[de route]

Als ik alle administratieve shit, visa`s heb geregeld zal de weg me naar het noorden voeren, Ba`hir Dar, Gonder, Metama (grens), Al Qadaref (Sudan). Het zal heel fijn zijn weer een grote stad achter me kunnen te laten en weer de hele dag buiten te kunnen zijn. Ook verheug ik me op Soedan, de verhalen van andere reizigers zijn zonder uitzondering positief (ook qua met rust laten).