Timboektoe c.a.1825 (naar een schets van Heinrich Barth)
 |  |
Etappes
|
Ah!. Timboektoe, een mythische plaats, door vele europeanen door de eeuwen getracht te bereiken/ te vinden. Slechts 4 (!) konden levend terugkeren naar europa om van hun ontdekking te verhalen. Vertel eens, wat is het voor een plek?
Tja, het is een wat grauw woestijnstadje, met 1 asfaltweg, de rest is zandige straatjes. Toen de fransen het in 1895 veroverden op de Touaregs troffen ze aan wat je nu ook ziet (er is nu dan een asfaltweg bijgekomen). De wind blaast het zand vanuit de woestijn de straatjes in en het is een wat stoffig geheel.
Ik logeer 'juste à coté' het 'monument de la paix' waar in 1990 symbolisch 3000 wapens zijn verbrand om het einde van de Touareg rebellie te vieren.
Als gevolg van de 'code rouge' bedacht door Sarkozy en zijn vrienden zie je geen touristen, die tent waar ik bijvoorbeeld logeer ben ik de enige gast. Ook zijn er nauwelijks menselijke aasgieren die me lastig vallen, opvallend.
moskee, Timboektoe/ mosquée, Tombouctou
Vandaag ben ik een beetje door het oude centrum gestruind, dat is dan wel recentelijk verhard met een soort kinderkopjes. Langs een oude moskee uit de 14e eeuw kom ik dan langs de huizen waar die europese gasten hebben gelogeerd die zo hun best hebben gedaan om Timboektoe te vinden (zo was er een Heinrich Barth die vermomd als arabier in de 19e eeuw in tripoli begon en een reis van 5 jaar zou maken om Timboektoe te bereiken). Je struikelt hier over de musea van dat soort illustere gasten, en de grote marrokkaanse reiziger Ibn Battutah was hier in 1354 ook!.
Heinrich Barth en zijn reizen/
"[Timboektoe was] de beroemde plaats van mohammedaanse geleerdheid, het centrum van het religieuze leven: geen stad van het rijk bezat zulke statige moskeeën, geen ander zulke mooie en massieve gebouwen [...] Hoe groot echter de invloed van Timboektoe als intellectuele plaats was bleek wel uit het feit dat de Tumbo-koy of stadhouder een geleerde moest zijn." (Barth 1860, II: 281)/
Tja, het is een wat grauw woestijnstadje, met 1 asfaltweg, de rest is zandige straatjes. Toen de fransen het in 1895 veroverden op de Touaregs troffen ze aan wat je nu ook ziet (er is nu dan een asfaltweg bijgekomen). De wind blaast het zand vanuit de woestijn de straatjes in en het is een wat stoffig geheel.
Ik logeer 'juste à coté' het 'monument de la paix' waar in 1990 symbolisch 3000 wapens zijn verbrand om het einde van de Touareg rebellie te vieren.
Als gevolg van de 'code rouge' bedacht door Sarkozy en zijn vrienden zie je geen touristen, die tent waar ik bijvoorbeeld logeer ben ik de enige gast. Ook zijn er nauwelijks menselijke aasgieren die me lastig vallen, opvallend.
moskee, Timboektoe/ mosquée, Tombouctou
Vandaag ben ik een beetje door het oude centrum gestruind, dat is dan wel recentelijk verhard met een soort kinderkopjes. Langs een oude moskee uit de 14e eeuw kom ik dan langs de huizen waar die europese gasten hebben gelogeerd die zo hun best hebben gedaan om Timboektoe te vinden (zo was er een Heinrich Barth die vermomd als arabier in de 19e eeuw in tripoli begon en een reis van 5 jaar zou maken om Timboektoe te bereiken). Je struikelt hier over de musea van dat soort illustere gasten, en de grote marrokkaanse reiziger Ibn Battutah was hier in 1354 ook!.
"[Timboektoe was] de beroemde plaats van mohammedaanse geleerdheid, het centrum van het religieuze leven: geen stad van het rijk bezat zulke statige moskeeën, geen ander zulke mooie en massieve gebouwen [...] Hoe groot echter de invloed van Timboektoe als intellectuele plaats was bleek wel uit het feit dat de Tumbo-koy of stadhouder een geleerde moest zijn." (Barth 1860, II: 281)/
... 'Ibn Battuta, islamitische reiziger. 120.000 km afgelegd. Aan het einde van zijn reizen keert hij terug over een route die hem via Mali naar Timboektoe in 1353 voert'/
Een beetje cynisch eigenlijk al die museumpjes (het is vaak niet meer dan een lokaal met wat van hun spulletjes en wat tekst & uitleg) van die gasten die zo angstvallig hun identiteit geheim hielden uit angst om vermoord te worden nu ertoe dienen om touristen te trekken.
Ik had het veel interessanter gevonden een museum over Ibn Battutah aan te treffen, of van Ibn Sina (Avicenna zoals hij in het westen bekend was, de grote wis-/natuur-/sterrekundige/arts), of Achmed Baba de grote wijsgeer die in ballingschap naar Marrakech werd gevoerd toen de moren de stad veroverden. Hij had zoveel aanzien dat hij persé les moest gaan geven aan de madrassa's in Marrakech.
Waarom werden die gasten die zo graag Timboektoe wilden vinden een kopje kleiner gemaakt?. In de door Islam gedomineerde gebieden in die tijd had je ook groepen met andere religies zoals de joden of zelfs christenen die min of meer met rust werden gelaten en na het betalen van een belasting gewoon hun geloof mochten belijden...
Timboektoe lag op een transsahara route: zout werd naar het zuiden gestuurd, specerijen, ivoor, slaven en hout naar het noorden, de middellandse zee waar de handelswaar via Malta, Venetië haar weg vond naar de rest van europa. De moren hadden het monopolie op zulke routes door de sahara wat hun een enorme rijkdom opleverde. Ze deden dus enorme best die handelsroutes geheim te houden: een buitenstander de route zou ontdekken werd gelijk een kopje kleiner gemaakt!.
... zouttabletten van Taoudeni/
Later, met de portugese ontdekking van Indië raakten de transsahara handelsroutes en eraan gelegen steden zoals Timboektoe in verval, al wordt zelfs nu nog zout gewonnen in Taoudeni, een plaatsje 1500 km noordelijk van Timboektoe in de woestijn. Er is geen weg erheen, nog steeds gaan kamelenkaravanen erheen, en als je jezelf echt pijn wil doen mag je mee met zo'n karavaan: 35-40 dagen (heen en terug), 12 uur sjouwen-op de kameel zitten-sjouwen..
Hoe verloopt je integratie in dat mooie land?. Maak je nog veel nieuwe vrienden?.
Nou, dit is een ideaal land om nieuwe vrienden te maken (als je dat wil). Een belangrijk element van de malinese cultuur is - naast het thee drinken- het 'coché': bij elkaar zitten en kletsen. Mensen die mij voor de eerste keer zien stellen me vaak dat voor. Het is ook wel leuk, ik vertel dan over mijn reis, en doe ook belangstellend naar hen toe, maar wat irritant is is dat ik vaak tegenover wildvreemden een spervuur aan debiele vragen moet beantwoorden ('Ou vas-tu?', 'de Ou tu viens?', 'Comment-tu t'appèlles?' etc.). Ook wordt ik geacht elke groet te beantwoorden, nogal vermoeiend als je de hele dag op de fiets zit. Gisteren ook weer, ik kwam helemaal uitgeput hier aan en bij een boulangerie moet ik weer een heel suf gesprek voeren.
Soms heb ik het idee dat ik voor een klas sta haha. Af en toe zeg ik: 'c'est e-x-t-r-è-m-e-m-e-n-t important que tu me laisses seul maintenant parce-que sinon je vais à être fâché avec toi! ' (tegen een 16 jarige adolescent in een kleurig blauw woestijngewaad en een witte doek in Touareg-stijl om zijn hoofd gewikkeld en na elke debiele vraag 'salaam aleikum' zegt). Of ik benader al die kinderen die me achtervolgen of toeroepen als hondjes: ik zeg dan 'shhhhtttt' en wees dominant zoals de dog whisperer zeg maar. Dat soort vogels dat zichzelf 'guide' noemt en aan je kleeft negeer ik standaard en het is eigenlijk wel lachûh om te zien na hoeveel tijd ze aftaaien.
Haha, dat gaat lekker dus. Hoe was de weg vanaf Mopti tot Timboektoe eigenlijk?
Ik zat eerst een week in Dogonland, een volk dat zijn dorpjes tegen de rotswand aanbouwt (de zgn. 'falaise de Bandiagara'). Pal ernaast op de vlakte is een strook waar ze een paar spulletjes verbouwen zoals maïs, of ietsje verder, wat woestijn is, achter hun koeien aanhobbelen. Tot de entrée van Dogonland, het plaatsje Dourou, was de weg over een rotsachtig plateau, redelijk te fietsen, maar na Dourou begon de ellende...
... peul nomaden, voor Bandiagara/
Falaise de Bandiagara, Pays Dogon
Het was heel zwaar want ik moest 6 dagen die fiets door het rulle zand douwen omdat daar niks verhard is (er is geen water uit de kraan en electriciteit, al zijn er wel putten en/of 'fourages' - pompen-). Af en toe had ik het idee in een soort disney land te zijn: in een klein shit dorpje zaten wel drie reusachtige 'campements'. Ik heb in een école elementaire geslapen en een paar keer in zo'n campement. Eigenlijk kan je er alleen met een 4WD komen, de bedoeling is dan dat je met een gids van dorpje naar dorpje hobbelt, en af en toe tegen de rotswand opklimt terwijl je luistert naar tekst en uitleg van zo'n local. Ik had daar helemaal geen zin in, ik heb het eigenlijk doorkruist, 1 keer ging ik wel naar boven maar dat was om poulet avec riz te eten hahaa
camino, vlak voor Dourou/
Daarna moest ik drie dagen over een extreem bagger weg naar Timboektoe fietsen, nauwelijks plaatsjes waar ik kon fourageren, plus buitenbanden die het achter elkaar begaven (3! met Dogonland erbij gerekend). Steeds in een soort kunuku kamperen, wel onder een magnifieke sterrehemel. S'avonds koelt het af tot 20 graden, fris zelfs, heerlijk! Die weg was een ribbelweg, zeg maar een soort wasbord. Heel frustrerend want je komt nauwelijks vooruit, ik kwam echt in de problemen want omdat je zo langzaam bent ga je te snel door je water heen en niet overal was water te krijgen. Af en toe kwam ik in een nomadendorpje en kocht in zo'n boutiek 15 flesjes fanta als back up. Af en toe ingehaald worden door die rebel'achtige pick-upjes gevuld met Touaregs die hartelijk zwaaiden naar die suffe-blanke-die-weer-zijn-fietsje-door-het-and-moest-douwen grrrr....
Baobab, banani, pays Dogon
... 'Horreos', met daarnaast een karakteristieke ladder om het dak te bereiken, pays Dogon/
Die Touaregs zien er heel anders uit dan Maliërs, meer als arabieren, noord afrikanen, zoals marrokkanen. Gisteren kwam ik weer aan bij de rivier de Niger. Ik moest een pontje de rivier overnemen voor het laatst stuk, en had toen de tijd om al die gasten te bekijken (en zij mij hahaha). Soms heb ik het gevoel in een storm en roodhaar strip rond te lopen, of in een starwars film: pikzware maliërs in felblauwe gewaden, Touaregs die eruit zien als arabieren en rondlopen met kromzwaarden, met die doeken om hun hoofd en een zonnebril op. Die rebellen- pick-upjes/ jeepjes gevuld of tjokvol met mensen of met waanzinnige spulletjes zoals hout, geiten, kleren etc.
... peulvrouw, Mali/
... even pauzeren na het douwen door het zand (pays Dogon)/
Is het nu een beetje speciaal om in Timboektoe te zijn?
...Om antwoord te geven op je vraag: je moet een beetje door de stoffige straatjes slenteren, kijken naar de grote nomadententen die broederlijk naast lemen huizen van wel 2 verdiepingen staan, je realiseren wat een schat aan oude manuscripten, kennis hier ligt. Hier zijn zelfs documenten te vinden die na de val van Al Andalus in 1492 tot hier werden getransporteerd om hier bewaard te worden.
... een bibliotheek waar oude manuscripten worden bewaaard, Timboektoe /
Ook het bezoeken van het museumpje van de veelzijdige ontdekkingsreiziger Heinrich Barth geeft je een goede indruk van wat hij gezien moet hebben toen hij hier in 1846 aankwam. Een multi-talented type die bovendien prachtige schetsen maakte van wat hij zag. Het aardige is dat er sinds de tijd van Barth nauwelijks iets verandert lijkt te zijn: de pirogues van toen zien er net zo uit als nu, en de Songhaï nomaden wonen nog in precies dezelfde tenten als toenertijd.
... een prachtige schets van de rivier de Niger (Heinrich Barth )/
... un sketch magnifique sur le fleuve Niger (Heinrich Barth)
Ach, ik rust vooral uit; en eet veel. Vandaag heb ik 4 banden geplakt, en morgen ga ik een paar musea bezoeken. Ik was ook hier bij de tandarts, die goser heeft een provisionele vulling aangelegt (de helft van een vulling was pleitos). Ik had zo'n pijn dat ik nauwelijks kon slapen. Maar ja, Man muss leiden auf diesem Weg haha.
Zo'n tandartsbezoek is nog een hele happening: donkere Songaï mensen (naast de Touareg een andere bevolkingsgroep in het noorden), Touareg nomadenvrouwen die met hun kroost op de grond zitten/ liggen...,een enorme Touareg in een paars gewaad op flipflops...je kijkt echt je ogen uit hier!.
Het consult is 1000 CFA (1,50 euro), de tandarts- een jonge sympathieke vent die in egypte heeft gewoond- leg me in zijn steenkolenengels uit dat hij iets moois voor me gaat bedenken: de technologie om een nieuwe kroon te zetten kan namelijk alleen in het 1000 km verder gelegen Bamako gedaan worden. En........als zijn mini-experimentje mislukt, don't worry, dan trek ik hele tand!.
... zicht op Timboektoe vanuit Barth's huis (nu een museum), naar een schets van H.Barth/
Een beetje cynisch eigenlijk al die museumpjes (het is vaak niet meer dan een lokaal met wat van hun spulletjes en wat tekst & uitleg) van die gasten die zo angstvallig hun identiteit geheim hielden uit angst om vermoord te worden nu ertoe dienen om touristen te trekken.
Ik had het veel interessanter gevonden een museum over Ibn Battutah aan te treffen, of van Ibn Sina (Avicenna zoals hij in het westen bekend was, de grote wis-/natuur-/sterrekundige/arts), of Achmed Baba de grote wijsgeer die in ballingschap naar Marrakech werd gevoerd toen de moren de stad veroverden. Hij had zoveel aanzien dat hij persé les moest gaan geven aan de madrassa's in Marrakech.
Waarom werden die gasten die zo graag Timboektoe wilden vinden een kopje kleiner gemaakt?. In de door Islam gedomineerde gebieden in die tijd had je ook groepen met andere religies zoals de joden of zelfs christenen die min of meer met rust werden gelaten en na het betalen van een belasting gewoon hun geloof mochten belijden...
Timboektoe lag op een transsahara route: zout werd naar het zuiden gestuurd, specerijen, ivoor, slaven en hout naar het noorden, de middellandse zee waar de handelswaar via Malta, Venetië haar weg vond naar de rest van europa. De moren hadden het monopolie op zulke routes door de sahara wat hun een enorme rijkdom opleverde. Ze deden dus enorme best die handelsroutes geheim te houden: een buitenstander de route zou ontdekken werd gelijk een kopje kleiner gemaakt!.
... zouttabletten van Taoudeni/
Later, met de portugese ontdekking van Indië raakten de transsahara handelsroutes en eraan gelegen steden zoals Timboektoe in verval, al wordt zelfs nu nog zout gewonnen in Taoudeni, een plaatsje 1500 km noordelijk van Timboektoe in de woestijn. Er is geen weg erheen, nog steeds gaan kamelenkaravanen erheen, en als je jezelf echt pijn wil doen mag je mee met zo'n karavaan: 35-40 dagen (heen en terug), 12 uur sjouwen-op de kameel zitten-sjouwen..
Hoe verloopt je integratie in dat mooie land?. Maak je nog veel nieuwe vrienden?.
Nou, dit is een ideaal land om nieuwe vrienden te maken (als je dat wil). Een belangrijk element van de malinese cultuur is - naast het thee drinken- het 'coché': bij elkaar zitten en kletsen. Mensen die mij voor de eerste keer zien stellen me vaak dat voor. Het is ook wel leuk, ik vertel dan over mijn reis, en doe ook belangstellend naar hen toe, maar wat irritant is is dat ik vaak tegenover wildvreemden een spervuur aan debiele vragen moet beantwoorden ('Ou vas-tu?', 'de Ou tu viens?', 'Comment-tu t'appèlles?' etc.). Ook wordt ik geacht elke groet te beantwoorden, nogal vermoeiend als je de hele dag op de fiets zit. Gisteren ook weer, ik kwam helemaal uitgeput hier aan en bij een boulangerie moet ik weer een heel suf gesprek voeren.
Soms heb ik het idee dat ik voor een klas sta haha. Af en toe zeg ik: 'c'est e-x-t-r-è-m-e-m-e-n-t important que tu me laisses seul maintenant parce-que sinon je vais à être fâché avec toi! ' (tegen een 16 jarige adolescent in een kleurig blauw woestijngewaad en een witte doek in Touareg-stijl om zijn hoofd gewikkeld en na elke debiele vraag 'salaam aleikum' zegt). Of ik benader al die kinderen die me achtervolgen of toeroepen als hondjes: ik zeg dan 'shhhhtttt' en wees dominant zoals de dog whisperer zeg maar. Dat soort vogels dat zichzelf 'guide' noemt en aan je kleeft negeer ik standaard en het is eigenlijk wel lachûh om te zien na hoeveel tijd ze aftaaien.
Haha, dat gaat lekker dus. Hoe was de weg vanaf Mopti tot Timboektoe eigenlijk?
Ik zat eerst een week in Dogonland, een volk dat zijn dorpjes tegen de rotswand aanbouwt (de zgn. 'falaise de Bandiagara'). Pal ernaast op de vlakte is een strook waar ze een paar spulletjes verbouwen zoals maïs, of ietsje verder, wat woestijn is, achter hun koeien aanhobbelen. Tot de entrée van Dogonland, het plaatsje Dourou, was de weg over een rotsachtig plateau, redelijk te fietsen, maar na Dourou begon de ellende...
Het was heel zwaar want ik moest 6 dagen die fiets door het rulle zand douwen omdat daar niks verhard is (er is geen water uit de kraan en electriciteit, al zijn er wel putten en/of 'fourages' - pompen-). Af en toe had ik het idee in een soort disney land te zijn: in een klein shit dorpje zaten wel drie reusachtige 'campements'. Ik heb in een école elementaire geslapen en een paar keer in zo'n campement. Eigenlijk kan je er alleen met een 4WD komen, de bedoeling is dan dat je met een gids van dorpje naar dorpje hobbelt, en af en toe tegen de rotswand opklimt terwijl je luistert naar tekst en uitleg van zo'n local. Ik had daar helemaal geen zin in, ik heb het eigenlijk doorkruist, 1 keer ging ik wel naar boven maar dat was om poulet avec riz te eten hahaa
pays Dogon, falaise de Bandiagara
Daarna moest ik drie dagen over een extreem bagger weg naar Timboektoe fietsen, nauwelijks plaatsjes waar ik kon fourageren, plus buitenbanden die het achter elkaar begaven (3! met Dogonland erbij gerekend). Steeds in een soort kunuku kamperen, wel onder een magnifieke sterrehemel. S'avonds koelt het af tot 20 graden, fris zelfs, heerlijk! Die weg was een ribbelweg, zeg maar een soort wasbord. Heel frustrerend want je komt nauwelijks vooruit, ik kwam echt in de problemen want omdat je zo langzaam bent ga je te snel door je water heen en niet overal was water te krijgen. Af en toe kwam ik in een nomadendorpje en kocht in zo'n boutiek 15 flesjes fanta als back up. Af en toe ingehaald worden door die rebel'achtige pick-upjes gevuld met Touaregs die hartelijk zwaaiden naar die suffe-blanke-die-weer-zijn-fietsje-door-het-and-moest-douwen grrrr....
deur, pays Dogon/
Die Touaregs zien er heel anders uit dan Maliërs, meer als arabieren, noord afrikanen, zoals marrokkanen. Gisteren kwam ik weer aan bij de rivier de Niger. Ik moest een pontje de rivier overnemen voor het laatst stuk, en had toen de tijd om al die gasten te bekijken (en zij mij hahaha). Soms heb ik het gevoel in een storm en roodhaar strip rond te lopen, of in een starwars film: pikzware maliërs in felblauwe gewaden, Touaregs die eruit zien als arabieren en rondlopen met kromzwaarden, met die doeken om hun hoofd en een zonnebril op. Die rebellen- pick-upjes/ jeepjes gevuld of tjokvol met mensen of met waanzinnige spulletjes zoals hout, geiten, kleren etc.
Het zijn de afstammelingen van een volk van krijgers die lang de woestijn beheersten en verspreid zijn over meerdere landen, zaoals Mali, Mauritanië, Niger, Algerije en Libië. In elk landen zijn ze nu een minderheid en vaak achtergesteld bij de rest van de bevolkingsgroepen. In de jaren '90 resulteerde hun ongenoegen in Mali in een rebellie.
Is het nu een beetje speciaal om in Timboektoe te zijn?
...Om antwoord te geven op je vraag: je moet een beetje door de stoffige straatjes slenteren, kijken naar de grote nomadententen die broederlijk naast lemen huizen van wel 2 verdiepingen staan, je realiseren wat een schat aan oude manuscripten, kennis hier ligt. Hier zijn zelfs documenten te vinden die na de val van Al Andalus in 1492 tot hier werden getransporteerd om hier bewaard te worden.
Ook het bezoeken van het museumpje van de veelzijdige ontdekkingsreiziger Heinrich Barth geeft je een goede indruk van wat hij gezien moet hebben toen hij hier in 1846 aankwam. Een multi-talented type die bovendien prachtige schetsen maakte van wat hij zag. Het aardige is dat er sinds de tijd van Barth nauwelijks iets verandert lijkt te zijn: de pirogues van toen zien er net zo uit als nu, en de Songhaï nomaden wonen nog in precies dezelfde tenten als toenertijd.
... een prachtige schets van de rivier de Niger (Heinrich Barth )/
... un sketch magnifique sur le fleuve Niger (Heinrich Barth)
Ach, ik rust vooral uit; en eet veel. Vandaag heb ik 4 banden geplakt, en morgen ga ik een paar musea bezoeken. Ik was ook hier bij de tandarts, die goser heeft een provisionele vulling aangelegt (de helft van een vulling was pleitos). Ik had zo'n pijn dat ik nauwelijks kon slapen. Maar ja, Man muss leiden auf diesem Weg haha.
Zo'n tandartsbezoek is nog een hele happening: donkere Songaï mensen (naast de Touareg een andere bevolkingsgroep in het noorden), Touareg nomadenvrouwen die met hun kroost op de grond zitten/ liggen...,een enorme Touareg in een paars gewaad op flipflops...je kijkt echt je ogen uit hier!.
Het consult is 1000 CFA (1,50 euro), de tandarts- een jonge sympathieke vent die in egypte heeft gewoond- leg me in zijn steenkolenengels uit dat hij iets moois voor me gaat bedenken: de technologie om een nieuwe kroon te zetten kan namelijk alleen in het 1000 km verder gelegen Bamako gedaan worden. En........als zijn mini-experimentje mislukt, don't worry, dan trek ik hele tand!.
Heerlijk ongecompliceerd die Afrikanen!. Welke weg ga je verder vervolgen?
Ik moet helaas weer diezelfde kloteweg terug naar Douentza. De rivier volgen tot Gao is niet mogelijk omdat het door het zand gaat. Vanaf Douentza naar Gao is er een goede verharde weg.
Gao heeft de naam een momenteel beetje instabiel te zijn, schrikt je dat niet af? (terugkerende Touareg huurlingen die voor Gaddaffi hebben gevochten en weer hun integratie in Mali willen)
Ach, ik denk niet dat ik zo interessant voor hen ben, als je mij momenteel ziet met dat fietsje dan schiet je in de lach..
Listo papi, hast la proxima!.
Heej Jan-Willem, hoe gaat het ermee? Ik was even bang dat jij de ontvoerde Nederlander was in Timboektoe maar gelukkig niet. Ben benieuwd waar je nu bent. Kijk alsjeblieft goed uit he. En nog een tip als ze je willen ontvoeren: verzet je dan niet maar ga gewoon met ze mee.
BeantwoordenVerwijderenGroetjes Elianne
hoi elianne
BeantwoordenVerwijderenIk weet precies om welke personen het gaat want met die zweed, zuid-afrikaan en dat nederlandse koppel waarvan die man is ontvoerd zat ik in dezelfde auberge, ik heb zelfs de hele avond nog met ze gekletst.
Zij zouden de volgende dag naar timboektoe gaan, en ik naar Gao.
Ik heb uiteindelijk een militair escorte gekregen omdat ze het fietsen van mij te riskant vonden.
groetjes uit Niamey (Niger),
JW